Cuộc Sống Ở Bắc Tống

Trương Lương suy nghĩ nhà Lí Giản Phu là nhà quan lại, bản thân sắp
kết thông gia với nhà ấy thì quy cách phải cao chút mới tốt, vì thế
trước mời Trương Đống chấp bút, thay ông ta viết một tờ “Cầu hôn khải”,
xong mới sai thím Nhâm vào thành mời bà mối.

Buổi sáng ngày hôm sau, một bà mối mặc đồ vải thô, đầu quấn lụa tơ
tằm hiện thân ở nhà họ Trương, thấy Trương Lương, chưa hỏi xanh hồng đen trắng ra sao, đã tâng bốc bản thân đến tận mây xanh một phen. Các bà
như vậy gọi là vương bà, làm mai mối mà sống, sớm đã luyện được cái lưỡi khéo đưa đẩy, có thể nói là : mở mồm đã thành xứng đôi, động miệng là
hợp nhân duyên, chữa loan phượng đơn côi, quản hết những người chăn đơn
gối chiếc trong vũ trụ này. Phàm là nghe được ngọc nữ ở đâu cũng có thể
cầm tay kéo đến, có là kim đồng trong sách cũng có thể chặn ngang ôm
được. Xúi giục Chức Nữ ốm tương tư, dẫn dắt Hằng Nga rời nguyệt điện.

Bà mối ở tuổi tứ tuần, có vài phần tư sắc, Trương Lương chăm chú lắng nghe, chờ bà này nói xong hết mấy lời to tát vô nghĩa đó mới nói. “Nhà ta kết thân với nhà Lí thái thú, muốn sai bà mối đi Nhã Châu một chuyến”.

Bà mối căn bản không biết Lí thái thú là
ai, cũng tốn nước bọt khen tặng rất nhiều, khiến lỗ mũi của Trương Lương phổng lên trời. Trương Lương nghe xong, lâng lâng, nói ngay. “Là bà đi”.

Bà mối múa mép mấy câu đã lãnh được việc, mặt mày hớn hở lĩnh tiền
thưởng, tức khắc về nhà thu dọn hành lí đi Nhã Châu, gặp Lí Giản Phu,
giải thích ý đồ đến, dâng lên “Cầu hôn khải” Trương Lương đưa.

Lí Giản Phu đọc qua, cười với phu nhân Quý thị. “Phu nhân còn nói Đại lang họ Trương kiệt ngạo bất tuân, sợ không đồng ý việc hôn nhân
này, phu nhân xem, ‘Cầu hôn khải’ chẳng phải đã tới đây sao?”.

Lí phu nhân không cho là đúng. “Danh tiếng nhà họ Lí vang vọng như vậy, cậu ta không động tâm cũng khó”.

Trưởng nữ của bọn họ – Lí Thư là phu nhân thân sinh, vì thế xem qua
“Cầu hôn khải” xong, bà về hậu viện hỏi ý kiến con gái. Lí phu nhân nói. “Cha con nhìn trúng Đại lang nhà họ Trương, không biết ý con thế nào,
nếu nhìn cậu ta không vừa, thì thôi, chúng ta lại tìm người khác”.

Lí Thư từ lúc mười lăm tuổi cập kê đã bắt đầu kén hôn phu, không phải quá cao thì là quá thấp, đến nay đã mười bảy, trong lòng sốt ruột, liền cúi đầu e thẹn. “Lần trước con trốn sau mành nhìn qua, là chàng đi”.


Lí phu nhân thở dài. “Bộ dạng là tốt, kết thân với nhà họ Lí
chúng ta, tiền đồ cũng không thể nhỏ, chỉ là con gả cho cậu ta, phải về
nông thôn đi chịu khổ”.

Lí Giản Phu trầm mặt, nói. “Người tốt là được, đợi cậu ta đỗ đạt, con gái cũng là phu nhân nhà quan lại. Nếu phu nhân sợ con chịu khổ,
cho thêm của hồi môn và người hầu là được”.

Lí phu nhân cũng thôi, sai nha hoàn đi ra ngoài, đổi thảo thiếp* với bà mối, bản thân bà tự đọc cho Lí Giản Phu chấp bút, ghi ngày sinh
tháng đẻ, chức quan ba đời ông cố, ông nội, phụ thân, thêm điền sản và
của hồi môn.

*Thiệp trao đổi thông tin sơ lược của 2 bạn trẻ.

Bà mối nhận được thảo thiếp đã điền đầy đủ, sự tình hoàn thành phân
nửa, cao hứng phấn chấn quay về Mi Châu, xuống tới nông thôn vào nhà họ
Trương, gặp Trương Lương, rút trong lòng ra tấm thảo thiếp vẽ hình năm
nam hai nữ, cười rạng rỡ. “Tôi không phí phạm tiền của nhà lão gia nha, sự tình thỏa đáng, chờ lão gia xin quẻ hung cát xong, tôi lại đi Nhã Châu”.

Cái gọi là xin quẻ hung cát, tức nhà trai thu được thảo thiếp xong,
cầm ngày sinh tháng đẻ của tân nương đi xem bói hoặc xin xăm, nếu mọi sự đại cát vô hung mới đưa lại thảo thiếp của nhà trai. Hành động này để
xem cầm tinh, sao chiếu mạng của tân lang tân nương tương xứng hay tương khắc. Thực tế là xem dòng dõi nhà gái và tài sản hồi môn có phù hợp tâm ý của nhà mình không, Trương Lương luôn nghĩ có thể kết thân với nhà họ Lí là tổ tiên hiển linh mới được, cầu còn không có, còn hỏi cát hung
làm chi, sai thím Nhâm vào thành tìm ông thầy bói mù bấm đốt tính cho đủ lễ nghi, liền điền đầy đủ thảo thiếp nhà trai, giao cho bà mối đưa đi
Nhã Châu.

Nhân cha mẹ song phương nam nữ đều tình nguyện, bà mối cũng mau chân, không quá mấy ngày đã đến lúc trao đổi định thiếp*.

*Thiệp đính thân.

Thứ tự trao đổi định thiếp ngược với thảo thiếp, nhà trai đưa lên
trước, Trương Lương cầm thiếp, gặp phải chỗ khó. Trên định thiếp ngoại
trừ phải điền tuổi tác ngày sinh của Trương Bá Lâm ra, còn phải viết
phong hào của phụ mẫu, liệt kê sính lễ, ông ta không hiểu chi tiết trong nhà, liền đến hỏi Phương thị. Lúc trước trao đổi thảo thiếp không hề
hỏi ý kiến Phương thị, bà ta sớm nghẹn một bụng tức, nghe Trương Lương

hỏi xong, không thèm đáp, ngược lại nói. “Việc hôn nhân này, tôi không đồng ý”.

Phản ứng đầu tiên của Trương Lương là ngạc nhiên : bà này điên rồi sao, phản ứng thứ hai là muốn nhấc ghế chuẩn bị phang người.

Phương thị co rụt lại. “Bá Lâm là tôi sinh, tôi nuôi, thành thân là đại sự, lão gia cũng không nói cho tôi một tiếng”.

Trương Lương lúc này mới nhớ tới, cũng ngại ngùng, liền thả ghế cười cười. “Mừng quá, đã quên”. Nói xong để lộ cho bà ta biết của cải nhà Lí Giản Phu một phen, lại nói. “Chúng ta cưới cho con trai đứa con dâu có thân phận như vậy, sau này bà ở
trong thôn là đẹp mặt nhất, bà thông gia cũng phải xem trọng bà”.

Lí do này cực đủ hấp dẫn, Phương thị động tâm, hỏi. “Lí Giản Phu thật sự là thái thú?”.

Trương Lương đáp. “Ông ta quy ẩn rồi, nhưng mấy đứa con trai đều đang làm quan trong triều, tổ tiên ba đời cũng đều có chức quan”.

Phương thị cảm giác không hay, về nhà mẹ đẻ đã nâng không nổi đầu,
nghĩ đến cưới con dâu như vậy về nhà, có khả năng hòa nhau một ván với
Vương thị, Trương Bát nương cũng sống khỏe hơn chút, trên mặt liền cười, đẩy Trương Lương. “Vậy lão gia còn chần chừ gì nữa, nhanh nhanh
trao đổi định thiếp, Bá Lâm tuổi cũng không nhỏ, chúng ta tranh thủ tổ
chức hôn lễ trong năm nay”.

Trương Lương đưa thiếp canh cho bà ta, nén giận. “Ai kêu bà bán vãi lương thực, sính lễ ghi sao, tôi cũng không biết”.

Phương thị nhướn mày, nói. “Sính lễ không đủ, rõ ràng là vì phân gia, có trách chỉ có thể trách Đại phòng”.

Ở chuyện quan trọng, Trương Lương không muốn khắc khẩu với bà ta, trừng liếc mắt một cái. “Mang sổ sách tới đây, để tôi xem của cải trong nhà”.

Phương thị cũng cực muốn sớm cưới con dâu vào cửa, lặng lẽ móc chìa
khóa mở thùng lấy sổ sách. Trương Lương lật một tờ, nhăn mặt, lật tờ
nữa, lại càng nhăn, Phương thị nhìn trong lòng run sợ. “Không có trở ngại gì chứ?”.

Trương Lương vỗ bàn. “Vốn liếng tích tụ đều bay hết, cái này gọi
là không có trở ngại? Khó trách bọn người hầu luôn oán giận ăn không đủ

no mặc không đủ ấm. Mấy năm nay bà đương gia là làm kiểu gì?”.

Phương thị sợ ông ta lại xách ghế, lùi về sau hai bước kéo dãn cự ly, mới nói. “Tôi còn chút của hồi môn…”.

“Gạt ai đâu?”. Trương Lương chỉ ra ngoài. “Lúc gả Bát nương chẳng phải đã cho hết? Chẳng lẽ bà còn một phần hồi môn ở nhà họ Phương a?”.

Nhắc tới nhà họ Phương, mắt Phương thị vụt sáng, vội nói. “Tôi về nhà mẹ đẻ mượn”.

Biện pháp không tồi, Phương Duệ đại khái cũng muốn chắp nối quan hệ
với Lí Giản Phu, hẳn là chịu cho mượn tiền, nhưng Trương Lương nhớ đến
sự kiện mượn băng cách đây không lâu, diệt luôn ý tưởng mượn tiền. “Tìm ca ca bà vay tiền, chỉ sợ lãi còn cao hơn đi vay nặng lãi”.

Phương thị ở việc này hoàn toàn đuối lý, không dám cãi cố, ngẫm ngẫm nghĩ nghĩ, có biện pháp khác. “Thương lượng với Đại phòng, lúc ghi điền sản, ghi thêm sáu mươi mẫu của nhà
bọn họ vào, về phần sính lễ, mượn bọn họ chút, dù sao bọn họ cũng không
có con, tiền để làm chi”.

Trương Lương mắng. “Bọn họ thiếu nợ còn chưa trả xong, có dư tiền cho bà mượn chắc?”.

Đây là tình hình thực tế, Phương thị thở dài, nói. “Thôi mượn ca ca của tôi đi, nói cho ca ca nghe Lí Giản Phu lợi hại ra sao, hẳn là bọn họ sẽ không đòi thu lãi”.

Trương Lương cảm thấy diệu kế, lập tức viết một phong thư, lại gọi
thím Nhâm đến dạy bà ta phải nói thế nào, sai đi nhà họ Phương vay tiền. Bà ta đi cũng thực đúng lúc, vừa hay Phương Duệ ở nhà, nghe xong ý định không ngờ nổi giận lôi đình, mắng chửi. “Nhà các ngươi đã muốn kết thân gia với Lí Giản Phu, còn có mặt mũi đến vay tiền ta sao?”.

Thím Nhâm không rõ cho nên định nói tiếp, Phương Duệ không thèm nghe, gọi mấy bà hầu thân thể to tê túm lấy thím Nhâm, ném ra ngoài. Thím
Nhâm té lộn nhào, nước mắt lưng tròng, khập khiễng về nhà họ Trương,
khóc ròng với Trương Lương và Phương thị. “Mạng già suýt nữa đã mất, tôi không bao giờ đi nhà họ Phương nữa đâu”.

Trương Lương kinh sợ, nhưng không hiểu nguyên do, cho đến khi Trương
Đống giảng giải mới hay, thì ra trong triều đảng phái chi tranh, Phương
Duệ và Lí Giản Phu vừa vặn nằm ở hai phe bất đồng quan điểm, là đối thủ. Trương Lương bực Trương Đống. “Việc như vậy sao Đại ca không nói sớm”.

Trương Đống nói. “Y và chú là thông gia thôi, có gì to tát”.

Trương Lương nói. “Bát nương tử nhà ta còn ở nhà hắn kìa, nếu
chúng ta kết thân với nhà họ Lí, nhà họ Phương nhất định giận chó đánh
mèo Bát nương”.

Trương Đống là người làm quan, từ trước đến nay trọng nam khinh nữ, làm sao để ý sự tình như vậy. “Con trai quan trọng hơn hay con gái quan trọng hơn? Bỏ qua nhà họ Lí, chú

có muốn chọn cho Đại lang cô vợ gia thế tốt như vậy cũng khó”.

Trương Lương bắt đầu do dự, đứng thẫn thờ trước cửa sổ. Trương Đống tiếp tục khuyên nhủ. “Con gái gả ra ngoài như bát nước hắt đi, con trai mới là chỗ dựa chung
thân, hơn nữa Bát nương không phải đang có bầu sao, chờ con bé sinh được con trai trưởng, cũng sống tốt như ai, đâu nhất thiết phải dựa vào
chú”.

Trương Lương tâm lúc nghĩ đến con trai, lúc nghĩ đến con gái, nghĩ đi nghĩ lại cuối cùng vẫn chọn thiên vị con trai, quyết tâm đính thân. “Hôn sự này, nhất định kết”. Sau đó lại phạm sầu. “Đại ca, sính lễ chưa có gì cả”.

Trương Đống nghe xong cũng đổ sầu. “Tôi có ý trợ chú, chỉ tiếc nợ nhà tôi cũng chưa trả xong”.

Trương Lương suy nghĩ một phen, nói. “Nhà chúng ta hiện giờ có
gần sáu mươi mẫu ruộng, chỉ có thể tính là hộ thấp, sính lễ liền ghi ba
lượng bạc, tơ lụa ba xúc, quyên sa mười lăm khúc, thế nào?”.

Trương Đống gật đầu. “Vậy đi, nhà họ Lí ưng ý nhân phẩm của Đại lang, gia thế là thứ yếu”.

Trương Lương lại nói. “Trên định thiếp còn phải ghi điền sản nhà
trai, đệ đệ ghi luôn sáu mươi mẫu của Đại ca vào, tròn trĩnh một trăm
hai mươi mẫu, có được không?”.

Trương Đống cũng gật. “Được, nhìn cũng đẹp chút”.

Trương Lương kể cho Phương thị nghe hai huynh đệ thương nghị, Phương
thị vui mừng, tự mình mài mực cho ông ta ghi định thiếp, cười nói. “Vẫn là cưới con dâu tốt, sính lễ tiêu tốn ít, cũng không như gả con gái, hận không thể táng gia bại sản”.

Thật ra đương thời cưới vợ cũng phải hỏi trước của cải nhà trai có
dồi dào không, chẳng qua việc hôn nhân này là nhà họ Lí mở lời trước,
Trương Lương mới dám lớn mật như vậy, ông ta ngẩng lên liếc Phương thị. “Đừng nói linh tinh”.

Phương thị chờ ông ta ghi xong định thiếp, cẩn thận thổi khô nét mực, cất kĩ, ngày mai giao cho bà mối đưa đi Nhã Châu.

Bọn họ bên này bận tới bận lui, hôn sự coi như thành kết cục đã định, không ai nghĩ đến hỏi ý kiến Trương Bá Lâm, thậm chí chưa thông báo cho anh ta một tiếng, bà mối qua lại mấy lần anh ta đều ở thư viện, không
gặp phải, bởi vậy chẳng hay biết gì.

Lâm Y và anh ta vô tình gặp mặt, nhớ tới Thanh Miêu nghe được tin tức, lên tiếng. “Cung hỉ nha”.

Trương Bá Lâm kinh ngạc hỏi. “Hỉ ở đâu mà cung?”.